Huấn luyện viên của Raptors đã dành một thập kỷ tại Giải Bóng rổ Anh (British Basketball League), chứng minh rằng việc học cách chiến thắng là điều có thể chuyển giao – từ những nơi hẻo lánh đến sân khấu lớn nhất.

Nick Nurse bắt đầu sự nghiệp huấn luyện bóng rổ chuyên nghiệp cách đây 30 năm trong một hoàn cảnh chẳng mấy sáng sủa – tại một nhà thi đấu tồi tàn ở khu London Docklands. Người dẫn chương trình vừa mới bắt đầu giới thiệu các đội thì micro bỗng ngừng hoạt động. Vậy là ông ta buông micro xuống và hét to tên các cầu thủ.

Vài năm sau, vào năm 1995, Nurse đang cân nhắc việc tiếp tục sự nghiệp huấn luyện khi dẫn dắt Birmingham Bullets – một đội bóng đang thi đấu bết bát tại Giải bóng rổ nhà nghề Anh (British Basketball League - BBL). Như ông chia sẻ với báo giới tuần này, ông đã lập một danh sách ngắn những nghề nghiệp thay thế. “Một là trở về Mỹ và điều hành một trung tâm thể thao cộng đồng,” Nurse kể. “Một là làm bất động sản; tôi có bằng kế toán và nghề đó nhìn thật tệ với tôi... tôi thậm chí không nhớ cái thứ tư là gì nữa. Tôi nhớ mình quay lại khách sạn và tự hỏi liệu có nên thu xếp đồ đạc về nước không. Nhưng khi viết ra bốn nghề đó, tất cả đều trông thật tệ, nên tôi nghĩ tốt hơn hết là tập trung vào huấn luyện và tìm ra con đường cho mình!”

Cuối tuần trước, Nurse – giờ là HLV trưởng Toronto Raptors – được vinh danh là “Huấn luyện viên của năm” tại NBA. Trong số 100 nhà báo thể thao và phát thanh viên được mời bỏ phiếu, ông gần như đạt được sự đồng thuận tuyệt đối với 90 phiếu bầu hạng nhất. Sau khi dẫn dắt Raptors đến chức vô địch NBA đầu tiên trong lịch sử vào mùa giải trước, nhiều người tin rằng đội bóng sẽ sụp đổ khi ngôi sao Kawhi Leonard gia nhập LA Clippers. Nhưng thay vào đó, Nurse đã đưa họ đến thành tích mùa giải chính tốt nhất từ trước đến nay: thắng 53 trong 72 trận. Họ đã quét sạch Brooklyn Nets với tỷ số 4-0 ở vòng 1 play-off tại Orlando và chuẩn bị đối đầu Boston Celtics ở tứ kết – dù trận đấu có thể bị hoãn để phản đối vụ cảnh sát bắn Jacob Blake tại Kenosha.

Giờ đây, Nurse đã là cái tên “hoàng gia” của NBA, thường xuyên xuất hiện cùng siêu sao nhạc rap – fan cuồng của Raptors – Drake. Tuy vậy, thay vì cố gắng che giấu quãng thời gian ở giải đấu kém hào nhoáng như BBL, ông lại tự hào về hành trình rong ruổi qua các trung tâm thể thao ở tỉnh lẻ trên những chiếc minibus cũ kỹ.

Hiện nay, chủ đề phát triển HLV đang thu hút nhiều tranh luận thú vị. Trong một bài bình luận trên The Telegraph, Russell Earnshaw nhắc đến lời Dean Ryan rằng một cựu tuyển thủ Anh “xứng đáng” làm HLV ở giải Ngoại hạng chỉ vì anh ta có 50 trận đấu quốc tế. Nhưng một cái nhìn nhanh vào hồ sơ thi đấu của các bộ óc hàng đầu trong làng bóng bầu dục quốc tế – từ Eddie Jones đến Warren Gatland, Joe Schmidt hay Steve Hansen – cho thấy kỹ năng chơi bóng không tỷ lệ thuận với tài thao lược.

Tương tự trong bóng đá, cái tên được săn đón nhất hiện nay là Julian Nagelsmann, 33 tuổi, chưa từng chơi chuyên nghiệp trận nào, nhưng đã đưa RB Leipzig vào bán kết Champions League. Nagelsmann theo đuổi sự nghiệp huấn luyện từ khi còn là một thiếu niên, sau khi sự nghiệp cầu thủ bị chấm dứt vì chấn thương đầu gối.

Còn với Nurse, sự nghiệp cầu thủ cũng kết thúc khi ông mới 23 tuổi, trong thời gian khoác áo Derby Rams. Nhưng không như Nagelsmann, Nurse đã phải đi một hành trình dài quanh co – từ Manchester Giants đến London Towers, rồi 5 năm tại Brighton Bears – trước khi bước ra ánh đèn sân khấu lớn.

Tất cả bắt đầu với Bullets, khi ông đứng giữa lựa chọn tiếp tục hay từ bỏ. Khi đó Bullets có thành tích 8-8, nhưng họ đã kết thúc mùa giải với 26 trận thắng và 10 trận thua, giành vé vào chung kết play-off BBL. Nurse sau đó giành 8 danh hiệu tại BBL và thậm chí từng ký hợp đồng với cựu sao Chicago Bulls – Dennis Rodman – khi ông này bị loại khỏi chương trình truyền hình Celebrity Big Brother.

Năm 2007, Nurse trở về Mỹ khi được bổ nhiệm làm HLV trưởng Iowa Energy tại giải dự bị NBA. Tuy nhiên, cơ hội thực sự bước vào NBA đến từ một người đồng đội cũ ở Derby – Masai Ujiri – giờ là chủ tịch điều hành bóng rổ của Raptors. Nurse cũng từng trở lại làm trợ lý HLV đội tuyển Anh tại Thế vận hội London 2012, dưới quyền bạn thân Chris Finch, và chưa bao giờ quên ơn nền bóng rổ Anh.

“Tôi chưa từng nghĩ đến việc có người xem Anh là nơi kém phát triển về bóng rổ, vì tôi yêu nơi đó,” ông chia sẻ trong một buổi phỏng vấn năm 2018. “Tôi là một cậu trai trẻ lớn lên ở Iowa và giờ tôi có bạn bè, được đi khắp châu Âu và cả một thế giới mới mở ra trước mắt tôi. Tôi đã dành rất nhiều thời gian để học hỏi về trò chơi, lái xe dọc đường M6 hay M1, xem bóng rổ và học cách chiến thắng trong đủ kiểu tình huống quái đản.”

Mick Nurse (bên phải) nhận danh hiệu "HLV của năm NBA" từ chủ tịch đội Toronto Raptors và cũng là đồng đội cũ tại Derby Rams – Masai Ujiri.